Ψαριά υπό... παρακολούθηση για 3.000 ελληνικά αλιευτικά σκάφη!

«Ενα ηλεκτρονικό μάτι θα ελέγχει από το 2014 τι ψαρεύουν τα 3.000 μεγαλύτερα ελληνικά αλιευτικά σκάφη στα οποία οφείλεται το 80% της αλιευτικής παραγωγής της χώρας και επομένως ευθύνονται για την υπεραλίευση, που στις θάλασσές μας κάνει ρεκόρ. Στόχος είναι να μπει φρένο σε αυτή την ανεξέλεγκτη κατάσταση μαζί με την παράνομη αλιεία, κάτι που αποτελεί βασικό στόχο της νέας Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής, η οποία τίθεται σε ισχύ από το 2014.

Υποχρεωτικά λοιπόν από του χρόνου τα αλιευτικά σκάφη με μέγεθος 12 μέτρα και πάνω, δηλαδή γρι-γρι και μηχανότρατες, θα πρέπει να προμηθευτούν μια ηλεκτρονική συσκευή (ονομάζεται ERS), κόστους 2.000 - 3.000 ευρώ που θα χρηματοδοτηθεί μέσω κοινοτικού προγράμματος του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης. Μέσω του ERS (Electronic Reporting System) θα αποστέλλουν λεπτομερώς το είδος και την ποσότητα της κάθε ψαριάς τους στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.

Εκεί, ένας θάλαμος επιχειρήσεων θα δέχεται online και θα επεξεργάζεται τα στοιχεία, προκειμένου ανά πάσα στιγμή η πολιτεία να γνωρίζει τι είδη αλιεύει ο κάθε ψαράς, αν στα δίχτυα του ανέσυρε ψάρια μικρότερα από ένα μέγεθος η αλίευση των οποίων απαγορεύεται κ.ο.κ.

Όταν το σκάφος φτάνει στην ιχθυόσκαλα και εκφορτώνει την ψαριά του, επιθεωρητές θα ταυτοποιούν τις ποσότητες με τα στοιχεία που κατέγραψε το «e-μάτι» του πλοίου. Αν στο σκάφος υπάρχουν περισσότερα ψάρια από όσα δήλωσε ηλεκτρονικά o ψαράς, θα ακολουθούν πρόστιμα μέχρι και αφαίρεση της άδειάς του σε περίπτωση υποτροπής. Από τα 16.031 που είναι το σύνολο των ελληνικών αλιευτικών σκαφών - μακράν ο πολυπληθέστερος στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή - ERS θα προμηθευτούν τα μεγαλύτερα.» (Βλ. σχετικό άρθρο..). 

Λοιπόν, για  να μην υπάρχει ενθουσιασμός ότι ξαφνικά γίναμε η Hi-tech χώρα που θα παρακολουθεί on line τις ψαριές των μεγάλων αλιευτικών σκαφών της και για να βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά, ας δούμε λίγο το ιστορικό αλλά και τα δεδομένα που υπάρχουν αναφορικά με την ηλεκτρονική καταχώρηση των αλιευμάτων:

1. Το ERS δεν είναι τίποτα άλλο από το ηλεκτρονικό ημερολόγιο αλιείας, το οποίο ισχύει ούτως ή άλλως μέχρι σήμερα σε έντυπη μορφή. Απλώς τα αλιευτικά σκάφη άνω των 12 μέτρων θα καλούνται πλέον να υποβάλλουν τα στοιχεία ηλεκτρονικά και όχι εγγράφως (ότι έγινε σε όλους μας και με τις φορολογικές δηλώσεις).

2. Η εφαρμογή του ηλεκτρονικού ημερολογίου γίνεται με κάποια χρόνια καθυστέρηση - όπως οτιδήποτε αφορά την αλιεία στην χώρα μας (π.χ. ηλεκτρονικό όργανο μέτρησης διχτυών) - καθώς σύμφωνα με τον Καν. (ΕΚ) 1224/2009 η σταδιακή εγκατάσταση του συστήματος στα αλιευτικά έπρεπε να είχε αρχίσει από 2010.

3. Το ηλεκτρονικό ημερολόγιο αλιείας δεν πρόκειται να προσφέρει τίποτα περισσότερο σε στοιχεία από την έντυπη μορφή του. Το μόνο του πλεονέκτημα είναι η άμεση υποβολή στατιστικών στοιχείων στις αρμόδιες Υπηρεσίες για περαιτέρω επεξεργασία και λήψη αποφάσεων εφόσον απαιτηθεί. Αυτό όμως προϋποθέτει και την άψογη λειτουργία του ηλεκτρονικού συστήματος, κάτι που δεν είναι εγγυημένο εάν λάβουμε υπόψη τα προβλήματα που υπήρχαν αλλά και συνεχίζουν να υπάρχουν στην λειτουργία του Δορυφορικού Συστήματος Παρακολούθησης των αλιευτικών σκαφών (VMS).

4. Για να πιστοποιηθεί ότι οι ηλεκτρονικές δηλώσεις είναι σωστές θα πρέπει τα σκάφη να επιθεωρούνται σε κάθε ιχθυόσκαλα και λιμάνι που προσεγγίζουν για εκφόρτωση, πράγμα δύσκολο έως αδύνατο για τα Ελληνικά, ακόμη και τα Ευρωπαϊκά  δεδομένα. Εκτός και αν το Ελληνικό κράτος αποφασίσει να έχει επιθεωρητές αλιείας σε 24ωρη βάση (λιμενικούς ή μη), σε όλα τα επίσημα λιμάνια εκφόρτωσης της χώρας, γιατί ούτως ή άλλως οι ιχθυόσκαλες είναι συγκεκριμένες!! Αυτό όμως θα έπρεπε ήδη να έχει γίνει και με τα έντυπα ημερολόγια εδώ και χρόνια εάν πράγματι η βούληση της πολιτείας ήταν η όσο το δυνατό ακριβέστερη παρακολούθηση της αλιευτικής παραγωγής και η συλλογή σωστών στατιστικών δεδομένων.

5.  Αλήθεια, εκεί στον Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης έχουν αναρωτηθεί πόσοι Έλληνες αλιείς έχουν γνώσεις χειρισμού Η/Υ ώστε να είναι σε θέση να ανταποκριθούν στην καταχώρηση και αποστολή δεδομένων από το ηλεκτρονικό ημερολόγιο αλιείας; Εδώ πολλοί από αυτούς δεν είναι σε θέση να συμπληρώσουν σωστά το έντυπο ημερολόγιο και πολλές φορές καταφεύγουν στην βοήθεια των Λιμενικών Αρχών!
6. Εννοείται ότι κανένας ψαράς δεν είναι τόσο χαζός ώστε να δίνει on line στοιχεία για παράνομη δραστηριότητα (όπως π.χ. αλιεύματα μικρών διαστάσεων που αναφέρει το άρθρο), εκτός και αν αυτά ανήκουν στα απορριφθέντα!

7.  Εάν οι αλιείς θελήσουν να αποκρύψουν δεδομένα το μόνο σίγουρο είναι ότι μπορούν να το κάνουν εκμεταλλευόμενοι την ούτως ή άλλως πλημμελή - προβληματική αστυνόμευση της αλιευτικής δραστηριότητας στην χώρα μας.

Μετά τα παραπάνω είναι καλύτερα να κρατάμε μικρό καλάθι όσον αφορά στην εφαρμογή και λειτουργία του Ηλεκτρονικού Ημερολογίου Αλιείας. Μάλιστα με το κακό ιστορικό που έχει η χώρα μας όσον αφορά στην υιοθέτηση και εφαρμογή του Κοινοτικού δικαίου εγώ θα ήμουν πολύ επιφυλακτικός ακόμα και απέναντι στο γεγονός του να «τρέξει» το συγκεκριμένο project  μέσα στο 2014.