Περιβαλλοντικός Μεσαίωνας στη Μεσόγειο με Απόφαση του ΟΗΕ

«Από μέρα σε μέρα, πιθανώς ακόμα και κατά την επόμενη εβδομάδα, αναμένεται να ξεκινήσει η καταστροφή του χημικού οπλοστασίου της Συρίας στην καρδιά της Μεσογείου, ανάμεσα στην Κρήτη και τη Σικελία. Όλη αυτή η διαδικασία υλοποιείται με νόμιμη επικάλυψη, σύμφωνα με σχετική απόφαση του ΟΗΕ, δηλαδή από έναν οργανισμό που ενώ θεωρητικά είναι ανεξάρτητος και ειρηνοποιός, στην πραγματικότητα είναι γνωστό ότι ελέγχεται από τα ίδια τα κράτη που εμπορεύονται τα επικίνδυνα αυτά χημικά όπλα, όπως οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Κίνα και η Γαλλία, οι οποίες αποτελούν και μόνιμα μέλη του ΟΗΕ. Να σημειωθεί επίσης, ότι ενώ χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία, η Νορβηγία, το Βέλγιο και η Αλβανία έχoυν ήδη αρνηθεί την καταστροφή των χημικών όπλων εντός των συνόρων τους, επικαλούμενες «έλλειψη υποδομών» – παρότι πολλές διαθέτουν εγκαταστάσεις διαχείρισης επικίνδυνων χημικών – ξαφνικά κρίνεται ασφαλής η καταστροφή εν πλω, σε διεθνή ύδατα, όπου ο έλεγχος είναι ουσιαστικά ανέφικτος.

Ο ΟΗΕ, με επίφαση νομιμότητας, καταστρατηγεί μία σειρά από Διεθνείς Συμβάσεις για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας (δεδομένου ότι φυσικά σε αυτές υπάρχουν εξαιρέσεις για περιπτώσεις διενέργειας στρατιωτικών δραστηριοτήτων), καταργεί την «Αρχή της Πρόληψης» και επιχειρεί να επιβάλει περιβαλλοντικό μεσαίωνα στη Μεσόγειο, όπως αναφέρει η Αναστασία Μήλιου, διευθύντρια έρευνας του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος». Η επιλογή της περιοχής φυσικά δεν έγινε τυχαία, καθώς την περίοδο που διανύουμε, όλα τα μεσογειακά κράτη ανεξαιρέτως, όντας σε πολύ δύσκολη οικονομική κατάσταση, έχουν αδύναμες κυβερνήσεις και λαούς γονατισμένους από τα προβλήματα, οι οποίοι δεν είναι σε θέση να αντιδράσουν. Δηλαδή, πέρα από την οικονομική φτώχια με την οποία έρχονται αντιμέτωπες τα τελευταία χρόνια οι χώρες αυτές, τώρα απειλούνται και με σοβαρή περιβαλλοντική υποβάθμιση, καθώς δεδομένων των ρευμάτων που επικρατούν στην περιοχή, όπως επίσης και του κλειστού χαρακτήρα της Μεσογείου Θάλασσας, οι χημικές ουσίες μπορούν να διασκορπιστούν άμεσα στην ευρύτερη περιοχή της.» (Βλ. σχετικά..).

Τι να τις κάνω τις παγκόσμιες διασκέψεις για το περιβάλλον, τι να τις κάνω τις διεθνής συμβάσεις, την Κοινοτική ή Εθνική νομοθεσία για την προστασία περιβάλλοντος και φυσικών πόρων όταν διαπιστώνω ότι λαμβάνονται ελαφρά την καρδία τέτοιες αποφάσεις. Και μιλάμε για μια απόφαση που αφορά την θαλάσσια λεκάνη της Μεσογείου, ενός κλειστού και ευαίσθητου οικοσυστήματος. Οποιαδήποτε περιβαλλοντική υποβάθμισή του θα επιφέρει μια σειρά αρνητικών επιπτώσεων που μπορούν να επηρεάσουν εκατομμύρια πληθυσμού που ζει  στη παράκτια ζώνη των κρατών που βρέχονται από την συγκεκριμένη θάλασσα. Αν δε συνυπολογίσουμε και τον παράγοντα ΄΄τροφική αλυσίδα``, τότε υπάρχει ενδεχόμενο να επηρεαστεί αρνητικά πολύ μεγαλύτερο μέρος πληθυσμού, αφού η κατανάλωση θαλασσινών δεν γνωρίζει σύνορα.

Επίσης «παρά τις διαβεβαιώσεις για την ασφάλεια της μεθόδου καταστροφής από τον ΟΗΕ και τον Οργανισμό για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων (OPCW), πολλοί εμπειρογνώμονες από τη Μεσόγειο και την Ε.Ε. ανησυχούν εξαιρετικά. Αυτό οφείλεται στους πιθανούς κινδύνους μίας τόσο περίπλοκης διαδικασίας καταστροφής που λαμβάνει χώρα πιλοτικά σε ασταθείς θαλάσσιες συνθήκες. Η διαδικασία αναμένεται να διαρκέσει πάνω από 20 ημέρες κατά τη διάρκεια δυσμενών χειμερινών καιρικών συνθηκών. Η μέθοδος και ο εξοπλισμός που θα χρησιμοποιηθεί είναι η Field Deployable Hydrolysis System, η οποία έχει αναπτυχθεί μόνο κατά το τελευταίο έτος, και χρησιμοποιεί μία πληθώρα χημικών παραγόντων για την εξουδετέρωση των όπλων. Αυτή παράγει μεγάλες ποσότητες υγρών τοξικών αποβλήτων, γνωστές ως εκροές. Η μέθοδος και ο εξοπλισμός που εγκαθίστανται στο πολεμικό πλοίο των ΗΠΑ MV Cape Ray έχει δοκιμαστεί μόνο μία φορά εν πλω, και για την εξουδετέρωση μίας μικρής ποσότητας χημικών όπλων. Αυτό ξεπερνάται κατά πολύ από το μέγεθος του συριακού οπλοστασίου προς καταστροφή, το οποίο είναι πάνω από 700 τόνους όπλων. Έπειτα, το MV Cape Ray είχε σχεδιαστεί αρχικά για τη μεταφορά τροφίμων και εξοπλισμού, πριν από 36 χρόνια, ενώ συνήθως ένα στρατιωτικό σκάφος πρέπει να παροπλίζεται μετά από 30 χρόνια. Επίσης, δεν είναι στεγανό, και χτισμένο με ένα μόνο κύτος, γεγονός που το καθιστά ακατάλληλο για μία τέτοια επιχείρηση υψηλού κινδύνου λόγω αυξημένης πιθανότητας ατυχήματος. Οι συνέπειες από την ενδεχόμενη απόρριψη (ακούσια ή εσκεμμένη) από στερεά ή υγρά απόβλητα που παράγονται κατά τη διάρκεια της διαδικασίας προκαλούν επίσης μεγάλη ανησυχία, ιδιαίτερα λόγω του κινδύνου διασποράς μέσα στη Μεσόγειο, μέσω ισχυρών θαλάσσιων ρευμάτων.» (βλ. σχετικά..)

Κρίμα. Δυστυχώς  τέτοιες αποφάσεις κλονίζουν ακόμη περισσότερο την εμπιστοσύνη των πολιτών απέναντι σε φορείς εξουσίας - οποιασδήποτε μορφής και προέλευσης - και δημιουργούν έντονη ανησυχία για το μέλλον.

Αλήθεια, γιατί οι χώρες που διαθέτουν τις σχετικές εγκαταστάσεις διαχείρισης επικίνδυνων χημικών αρνήθηκαν την καταστροφή του χημικού οπλοστασίου σε ασφαλές περιβάλλον; Αν μη τι άλλο αυτό δημιουργεί μια σειρά εύλογων ερωτημάτων που ενισχύουν ακόμα περισσότερο την ανησυχία για την λήψη απόφασης καταστροφής των χημικών εν πλω...