Οι Μηχανότρατες της μικροπολιτικής αδιαφορίας...

Με αφορμή την τελευταία έρευνα του Αρχιπελάγους, που παρουσιάζει δραματικά στοιχεία για την κατάσταση των ιχθυαποθεμάτων στο Ανατολικό Αιγαίο, θεωρώ ελάχιστη υποχρέωσή μου να πω δυο λόγια για την έξαρση φαινομένων περιβαλλοντικής αδιαφορίας ή μικροπολιτικής σε επίπεδο τοπικών κοινωνιών και συγκεκριμένα Περιφερειών, με φόντο την αλιευτική δραστηριότητα και τα ιχθυαποθέματα του Αιγαίου.
Βάσει των αυξημένων αρμοδιοτήτων που τους έχουν παρασχεθεί στα πλαίσια του Καλλικράτη, κάποιοι εκ των εκλεκτών Περιφερειαρχών, εκμεταλλευόμενοι αφενός τις απαρχαιωμένες διατάξεις του Β.Δ. 666/66 και αφετέρου την περιβαλλοντική αδιαφορία των ελλήνων (ειδικά σε θέματα αλιευτικής διαχείρισης), προβαίνουν κατά το τελευταίο χρονικό διάστημα στην αθρόα χορήγηση αδειών αλιείας στα Διεθνή ύδατα σε Μηχανότρατες, κατά την χρονική περίοδο που αυτές δεν μπορούν να αλιεύσουν εντός των χωρικών μας υδάτων λόγω της τετράμηνης απαγόρευσης από την ελληνική νομοθεσία.
Μα καλά θα πει κάποιος, που υπάρχει το πρόβλημα από την στιγμή που οι άδειες εκδίδονται νόμιμα και τα αλιεύματα θα προέρχονται από διεθνή ύδατα;
Το πρόβλημα δεν είναι η νομιμότητα, αλλά η ηθική των αποφάσεων! Σε ποια επιστημονικά και περιβαλλοντικά δεδομένα βασίζεται ο εκάστοτε περιφερειάρχης για να χορηγήσει τις συγκεκριμένες άδειες, ειδικά από την στιγμή που τα τελευταία χρόνια έχουν πληθύνει οι φωνές που τονίζουν το πρόβλημα που παρατηρείται με τους πληθυσμούς πολλών ειδών ιθχυαποθεμάτων και την ανάγκη που υπάρχει για ορθολογικότερη διαχείρισή τους πριν φτάσουμε στο σημείο να επέλθει η κατάρρευση κάποιων εξ αυτών.
Επίσης το ότι τα αλιεύματα προέρχονται από τα διεθνή ύδατα δεν σημαίνει ότι παύουν να είναι ψάρια της Μεσογείου και συγκεκριμένα του Αιγαίου. Είναι τα ίδια ψάρια τα οποία - με τις μετακινήσεις που πραγματοποιούν οι πληθυσμοί τους - κυκλοφορούν τόσο εντός όσο και εκτός χωρικών υδάτων. Η ορθολογική διαχείρισή τους έχει ακριβώς την ίδια βαρύτητα. Ούτως ή άλλως εάν δούμε ένα ναυτικό χάρτη και αναλογιστούμε τις αποστάσεις που θα αλιεύουν τα σκάφη από τις ακτές, τότε αντιλαμβανόμαστε ότι πρόκειται για μία διαφορά 3 έως 5 ναυτικών μιλίων από τις νόμιμες αποστάσεις που αλιεύουν κατά περίπτωση τα εν λόγω αλιευτικά κατά την νόμιμη χρονικά αλιευτική περίοδο. Οι αποστάσεις είναι εντελώς αμελητέες. Εάν σε αυτό προσθέσουμε και το γεγονός ότι κάποιοι από τους αλιείς δεν θα διστάσουν να εισέλθουν και εντός των χωρικών υδάτων, εκμεταλλευόμενοι τους προβληματικούς ελέγχους των διωκτικών Αρχών της χώρας, αλλά και χρησιμοποιώντας διάφορες πατέντες ώστε να μην προδίδονται από το Δορυφορικό Σύστημα Παρακολούθησης, τότε μπορούμε να αντιληφθούμε το μέγεθος της ζημιάς που μπορούν να προκαλέσουν.
Για τους ίδιους τους αλιείς, θεωρώ ότι είναι κατάντια να φτάνουν στο σημείο να αιτούνται ειδικές άδειες για να αλιεύσουν σε απαγορευμένη χρονικά περίοδο, χρησιμοποιώντας ως δικαιολογία την χαμηλή αλιευτική τους παραγωγή και τα έξοδα που τους βαραίνουν. Γνωρίζουν πολύ καλά ότι τα εργαλεία τους ευθύνονται στο μεγαλύτερο βαθμό για την καταστροφή της θαλάσσιας χλωρίδας και πανίδας που υφίσταται σήμερα. Επίσης όποιος γνωρίζει έστω και λίγο το τι εστί αλιευτική παραγωγή Μηχανότρατας και τα κέρδη που μπορεί αυτή να αποφέρει στους ιδιοκτήτες της, μπορεί να αντιληφθεί τον βαθμό υπερβολής της «κλάψας» τους και ότι ούτε λίγο ούτε πολύ πρόκειται για κλασικούς αχόρταγους ελληνάρες, που αποποιούμενοι την δική τους ευθύνη για την κατάντια των ελληνικών θαλασσών, προσπαθούν ακόμα και τώρα να βγάλουν από την μύγα ξύγκι.
Το πρόβλημα θα μπορούσε να λυθεί μόνο από την πολιτεία, αλλά έχοντας ως δεδομένα αφενός την τελευταία Υπουργική Απόφαση του Κου Διαμαντίδη για τις Μηχανότρατες - η οποία περισσότερο αποτελεί παρέκκλιση παρά εφαρμογή του Καν. (ΕΚ) 1967/06 - και αφετέρου την κατάργηση του Υ.Θ.Υ.Ν.ΑΛ., αντιλαμβάνεται εύκολα κανείς ότι δεν υπάρχει φως στο τούνελ.
Με αυτά τα δεδομένα οι αγαπητοί περιφερειάρχες θα μπορούν να δρουν ανενόχλητοι υπό το πρίσμα της περιβαλλοντικής αδιαφορίας ή της μικροπολιτικής (μόνο οι ίδιοι μπορούν να δώσουν εξήγηση). Στην Λέσβο, παρόμοιο φαινόμενο είχαμε αντιμετωπίσει πριν λίγα χρόνια και με την άδεια που είχε εκδοθεί για «πειραματική» αλιεία χταποδιών σε απαγορευμένη περίοδο με τις ευλογίες (συνενοχή θα το αποκαλούσα) του Πανεπιστημίου Αιγαίου.
Δυστυχώς σε μια περίοδο που συντελείται μια προσπάθεια να αλλάξουμε κάποια από τα κακώς κείμενα της χώρας μας, αποδεικνύεται περίτρανα ότι είναι πολύ δύσκολο να αλλάξουμε εμείς οι ίδιοι, κάτι που κάνει αυτή την προσπάθεια ακόμη πιο δύσκολη.
Παρακάτω παρατίθενται ορισμένοι σύνδεσμοι για να πάρει κάποιος μια γεύση από τις αποφάσεις των:
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΓΑΙΟΥ
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ - ΘΡΑΚΗΣ

Έως και 88% λιγότερα ψάρια στο Ανατολικό Αιγαίο

«Δραματική κατάρρευση των ιχθυαποθεμάτων στο Ανατολικό Αιγαίο εντοπίζουν οι ερευνητές, καθώς η μείωση του αλιευτικού πλούτου σε σχέση με πέρσι έφτασε το 51%. Εντύπωση προκαλούν τα στοιχεία της περιβαλλοντικής οργάνωσης Αρχιπέλαγος ότι η υποχώρηση εμπορικών ψαριών και ειδών της θάλασσας, το ίδιο διάστημα έφτασε το 88%!» (Βλ. σχετικό άρθρο..).

Στου κουφού την πόρτα...πάρε την πόρτα και φύγε! Τζάμπα φωνάζει το Αρχιπέλαγος, διότι ελάχιστοι θα το ακούσουν και ακόμα λιγότεροι θα δώσουν σημασία.
Μέχρι πρόσφατα και σαφέστατα πριν την έναρξη της οικονομικής κρίσης, η ανεξέλεγκτη αλιευτική δραστηριότητα παρουσίαζε τα ίδια χαρακτηριστικά (ίσως και λίγο χειρότερα), που παρουσιάζει και σήμερα. Δύο όμως βασικά αρνητικά χαρακτηριστικά του νεοέλληνα (η αδιαφορία και ο ατομικισμός), που τον κάνουν να μην «βλέπει» πέρα από το κατώφλι του σπιτιού του, δεν τον άφησαν ποτέ να ασχοληθεί ενεργά με ζητήματα περιβαλλοντικής φύσεως.
Σήμερα, η οικονομική κρίση αποτελεί μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για την συντήρηση και τόνωση των δύο παραπάνω στοιχείων, ενώ εάν προσθέσουμε σε αυτά και τα πραγματικά οικονομικά προβλήματα που μαστίζουν ένα πολύ μεγάλο τμήμα του ελληνικού λαού, μπορεί εύκολα κάποιος να αντιληφθεί τι ποσοστό πολιτών μένει που θα δείξει ουσιαστικό ενδιαφέρον για περιβαλλοντικά θέματα και ειδικά όταν αυτά είναι εξειδικευμένα (όπως π.χ. η αλιευτική διαχείριση).
Όσον αφορά στις αρμόδιες ελεγκτικές Υπηρεσίες, αλλά και την στάση της ίδιας της πολιτείας απέναντι στο ζήτημα της αλιευτικής πολιτικής, τα έχω αναφέρει σε παλαιότερες αναρτήσεις μου (αδιαφορία, μικροπολιτική και είμαστε όλοι ευχαριστημένοι!!). Με τα δεδομένα που υπάρχουν αυτή την στιγμή δεν υφίσταται καμία προοπτική για καλυτέρευση της υπάρχουσας κατάστασης. Επιπλέον, άρχισε να υπάρχει και έξαρση παιχνιδιών μικροπολιτικής, σε επίπεδο τοπικών κοινωνιών, στην πλάτη του αλιευτικού πλούτου της χώρας. Περισσότερες λεπτομέρειες σε επόμενη ανάρτησή μου...

Οι ωκεανοί παρουσιάζουν συμπτώματα μαρασμού, που παραπέμπουν σε εποχές μαζικής εξαφάνισης ειδών

«Ανησυχητικά συμπτώματα, τα οποία παραπέμπουν σε παλιότερες φάσεις μαζικής εξαφάνισης ειδών, παρουσιάζουν οι ωκεανοί, σύμφωνα με έκθεση επιτροπής 27 ειδικών που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για το μέλλον των θαλάσσιων οικοσυστημάτων του πλανήτη.» (Βλ. σχετικό άρθρο..).

...μα το πρόβλημα δεν είναι καινούριο. Εδώ και πάρα πολλά χρόνια έχουν επισημανθεί οι αρνητικές επιπτώσεις της ρύπανσης και της υπεραλίευσης στο θαλάσσιο οικοσύστημα, αλλά από τότε η κατάσταση έχει σαφώς χειροτερέψει. Ανά τακτά χρονικά διαστήματα ερχόντουσαν στο φως διάφορες επιστημονικές μελέτες που αναδείκνυαν και τόνιζαν την σοβαρότητα του προβλήματος, αλλά από εκεί και πέρα λαμβάνονταν ελλιπή ή και καθόλου μέτρα προκειμένου να αντιμετωπιστεί η κατάσταση.
Σήμερα τα πράγματα παρουσιάζονται σαφώς χειρότερα, αλλά το ζητούμενο είναι το πως σκοπεύουν οι αρμόδιοι (και όχι μόνο) να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα πριν έρθουν τα χειρότερα. Βέβαια τα μηνύματα των ημερών μας δεν είναι απολύτως ενθαρρυντικά, καθώς με το πρόσχημα της οικονομικής κρίσης βλέπουμε να εφαρμόζονται πρακτικές που δεν εντάσσονται σε ένα πλαίσιο ορθής περιβαλλοντικής πολιτικής (χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το ποσοστό του μόλις 30% των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων που εφαρμόζουν πράσινες πρακτικές προστασίας του περιβάλλοντος).
Νομίζω ότι όσο δεν αντιλαμβανόμαστε την αξία του θαλασσίου οικοσυστήματος και τον βασικό του ρόλο στην τήρηση περιβαλλοντικών ισορροπιών σε παγκόσμιο επίπεδο, τόσο θα συνεχίσουμε να δρούμε περιβαλλοντικά ανορθόδοξα, με ότι μπορεί αυτό να συνεπάγεται για την ίδια μας την ζωή.

Μεσογειακή φώκια θανατώθηκε στην Αμοργό

«Στα τέλη Απριλίου έκανε την εμφάνισή της, στο λιμάνι της Αιγιάλης στην Αμοργό, μια μεσογειακή φώκια. Το νεαρό ζώο είχε αρκετά φιλική προς τους ανθρώπους συμπεριφορά και γρήγορα κέρδισε τις καρδιές των κατοίκων. Όλο αυτό το διάστημα από τον Απρίλιο μέχρι και σήμερα ευαισθητοποιημένοι κάτοικοι του νησιού, τα λιμεναρχεία και ο Δήμος ήρθαν σε επαφή με τη MΟm, διατηρώντας με αυτό τον τρόπο μία συνεχή επικοινωνία και πληροφόρηση, σχετικά με τις εμφανίσεις και τη συμπεριφορά του ζώου στην περιοχή.» (Βλ. σχετικό άρθρο..).

...τελικά το άτυχο ζώο πλήρωσε την φιλική συμπεριφορά του με την ίδια του την ζωή. Από τον τρόπο που θανατώθηκε αντιλαμβάνομαι ότι ο θύτης είναι πάλι κάποιο «εκλεκτό τέκνο» της οικογένειας των παράκτιων αλιέων. Προφανώς και αυτός αγανακτισμένος (μιας και το επιτάσσει η μόδα των τελευταίων εβδομάδων), θεώρησε ότι η φώκια ήταν η αιτία της χαμηλής αλιευτικής του παραγωγής ή ενδεχομένως των κατεστραμμένων του εργαλείων. Εννοείται βεβαίως ότι ως κλασικός «ελληνάρας» αδυνατεί να κάνει την οποιαδήποτε αυτοκριτική του, νομίζοντας ότι για όποια άσχημη κατάσταση βιώνει στην προσωπική του ζωή πάντα φταίει κάποιος άλλος...
Γνωρίζοντας την ύπαρξη μερικών μεσογειακών φωκών στην Λέσβο, αλλά και ακούγοντας κατά διαστήματα τις γνωστές απειλές που ξεστομίζουν ορισμένοι παράκτιοι αλιείς, φοβάμαι μην έχουμε παρόμοιο κρούσμα και στο νησί μας.

Εκπτώσεις στην προστασία του περιβάλλοντος άρχισαν οι επιχειρήσεις

«Το νέο οικονομικό περιβάλλον που διαμορφώθηκε από την κρίση αποδεικνύεται ιδιαιτέρως επιβλαβές για το... φυσικό. Μελέτη της Grant Thornton έδειξε ότι ο αριθμός των επιχειρήσεων που εφαρμόζουν «πράσινες» πρακτικές προστασίας του περιβάλλοντος μειώθηκε κατά 40% παγκοσμίως, σε σχέση με το 2008.»(Βλ. σχετικό άρθρο..).

...μα υπήρχε ποτέ περίπτωση να κάνουν εκπτώσεις στα κέρδη τους ή σε οποιεσδήποτε άλλες λειτουργικές δαπάνες συνδέονται με την οικονομική βιωσιμότητα και ανάπτυξή τους; Δυστυχώς η προστασία του περιβάλλοντος και γενικά η «πράσινη πολιτική» είχε και συνεχίζει να έχει τον τελευταίο λόγο όταν το οικονομικό περιβάλλον αρχίζει και γίνεται ιδιαίτερα ασταθές. Είναι η περίπτωση όπου πολύ εύκολα ξεχνάμε την σχέση αλληλεπίδρασης μεταξύ φυσικού περιβάλλοντος και ανθρώπου και ότι αυτή βασίζεται σε πολύ λεπτές ισορροπίες τις οποίες ούτως ή άλλως έχουμε διαταράξει σε πολύ μεγάλο βαθμό. Σίγουρα αισθάνονται δικαιωμένοι όσοι υποστηρίζουν ότι η ενεργή ενασχόληση με την προστασία του περιβάλλοντος προϋποθέτει την ύπαρξη συγκεκριμένου οικονομικoύ status τόσο σε επίπεδο φυσικών όσο και νομικών προσώπων.
Αυτό πάντως που με λυπεί ιδιαίτερα είναι ότι η Ευρώπη παρουσιάζει ένα ποσοστό μόλις 30% επί του συνόλου των επιχειρήσεων οι οποίες εφαρμόζουν «πράσινες πρακτικές», την ίδια ώρα που το αντίστοιχο ποσοστό στην Νοτιοανατολική Ασία αγγίζει το 59%. Άραγε να τολμήσω να κάνω μια πρόβλεψη για το αντίστοιχο ποσοστό των επιχειρήσεων στην χώρα μας...; :-)

Ερυθρός τόνος: επιχείρηση για την πάταξη της παράνομης αλιείας στη Μεσόγειο

«Ξεκίνησε την 1η Ιουνίου η επιχείρηση ενάντια στην παράνομη αλιεία και διακίνηση ερυθρού τόνου στη Μεσόγειο. Το Αρχιπέλαγος συμμετέχει στην επιχείρηση, η ποία συντονίζεται από τη γνωστή οργάνωση Sea Shepherd Conservation Society. Μέλος του Αρχιπελάγους βρίσκεται στο πλοίο M/Y Steve Irwin, που ξεκινάει από τη νότια Γαλλία με προορισμό το Λιβυκό πέλαγος και την ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου. Παράλληλα, μέλη της ερευνητικής ομάδας του Αρχιπελάγους θα πραγματοποιούν περιπολίες με το ιστιοπλοϊκό και ταχύπλοο σκάφος της οργάνωσης στα ελληνικά και διεθνή ύδατα, προκειμένου να εντοπίσουν και αν χρειαστεί να αποτρέψουν παράνομη διακίνηση αλιευμάτων.» (Βλ. σχετικό άρθρο..).

Μου αρέσει ιδιαίτερα η ελληνική συμμετοχή στην συγκεκριμένη επιχείρηση. Εύχομαι μελλοντικά η συνεργασία τους και η δράση τους να επεκταθούν και σε άλλους τομείς της παράνομης αλιευτικής δραστηριότητας, ακριβώς εκεί που δεν μπορούν ή δεν θέλουν να δράσουν οι καθ' ύλη αρμόδιοι φορείς.

Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος

Άντε, ας μαζευτούμε όλοι σήμερα και ας ξεχυθούμε στους δρόμους, τις παραλίες και τους βυθούς για να καθαρίσουμε ότι (δεν) «καθαρίζεται». Από αύριο μπορούμε να γυρίσουμε πίσω στην καθημερινότητά μας, έχοντας «καθαρή» την συνείδησή μας ότι επιτελέσαμε στο ακέραιο και φέτος το περιβαλλοντικό μας καθήκον. Ούτως ή άλλως θα υπάρχει μπροστά μας ένας ολόκληρος χρόνος, ώστε να μαζευτούν αρκετά απορρίμματα και ενοχές που θα μας δώσουν «δουλειά» και για την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος του 2012!

Η Ευρώπη κινδυνεύει να χάσει το στοίχημα για το περιβάλλον

«Για την Ευρώπη η ώρα των αποφάσεων έφτασε, σε σχέση με τη δόμηση της παραγωγής και του ενεργειακού της μοντέλου για τις επόμενες δεκαετίες, καθώς άλλες περιοχές του πλανήτη, όπως η Ασία, προσεγγίζουν αυτά τα επίπεδα γρηγορότερα, αμφισβητώντας το ρόλο της.»(Βλ. σχετικό άρθρο..).

...τι είχαμε πει πριν λίγο καιρό; Ότι η Κίνα είναι ένας εκ των μεγαλυτέρων ρυπαντών του πλανήτη; Ωραία μέχρι εδώ!
Τώρα όμως που οι πράσινες επενδύσεις εκεί τρέχουν με γρήγορους ρυθμούς, εμείς από τα ευρωπαϊκά μας λημέρια τι έχουμε να τους προσάψουμε;

Αθώα δελφίνια, ένοχοι άνθρωποι

«Ενα πλάσμα μοναδικό και ταυτόχρονα ιδιαίτερο, το δελφίνι, απειλείται με συρρίκνωση του πληθυσμού του εξαιτίας της αλαζονικής και ταυτόχρονα αντιφατικής συμπεριφοράς του ανθρώπου, που από τη μια το καταδιώκει και από την άλλη αντλεί χαρά και συγκίνηση από την παρουσία του.» (Βλ. σχετικό άρθρο..).


Έτσι ακριβώς είναι τα πράγματα. Δεν μπορεί από την μία να δηλώνεις ότι αγαπάς τα συγκεκριμένα πλάσματα και από την άλλη να ευθύνεσαι για τον θάνατό τους λόγω της περιβαλλοντικής σου αδιαφορίας η οποία επιβαρύνει το θαλάσσιο περιβάλλον με κάθε λογής ρύπους...

Περιβάλλον: ανύπαρκτη η κυβερνητική πολιτική λέει η Νέα Δημοκρατία

«Για “καθυστερήσεις, ασυνεννοησία και έλλειψη στρατηγικού στόχου” στην άσκηση περιβαλλοντικής πολιτικής από την κυβέρνηση κάνουν λόγο τα στελέχη του τομέα Περιβάλλοντος της Νέας Δημοκρατίας σε ανακοίνωση που εξέδωσαν ενόψει της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος που εορτάζεται στις 5 Ιουνίου. Αναλυτικότερα, ο υπεύθυνος του Τομέα Πολιτικής Ευθύνης Περιβαλλοντικής Πολιτικής της Νέας Δημοκρατίας, Κυριάκος Μητσοτάκης και οι αναπληρωτές Νίκος Καντερές, Διονυσία Αυγερινοπούλου, Βίκυ Ευταξά και Μίλτος Βασιλόπουλος δήλωσαν τα εξής:» (Βλ. σχετικό άρθρο..)

...έχω την αίσθηση ότι εκεί στην Νέα Δημοκρατία έχουν αρχίσει να «πρασινίζουν» επικίνδυνα. Δεν ξέρω βέβαια εάν πρόκειται για λανσάρισμα του νέου περιβαλλοντικού προφίλ που πρόκειται να υιοθετήσουν - ούτως ή άλλως είναι στην μόδα - ή εάν έχουν επιδοθεί στην «αλιεία» στοχευμένων ειδών. Προφανώς όμως ξέχασαν ή διέγραψαν από την μνήμη τους ότι είχαν την διακυβέρνηση της χώρας την περίοδο 2004-2009, κατά την διάρκεια της οποίας έλαμψαν διά της απουσίας τους στον τομέα της περιβαλλοντικής πολιτικής.