Σουηδία: εισαγωγές σκουπιδιών για την παραγωγή ενέργειας

«Την ώρα που οι περισσότερες χώρες παγκοσμίως προσπαθούν να συρρικνώσουν τον όγκο των σκουπιδιών που παράγουν, η Σουηδία αντιμετωπίζει μια εντελώς διαφορετική πρόκληση: ξεμένει από απορρίμματα.

Οι Σουηδοί ανακυκλώνουν κατά μέσο όρο σε ποσοστό 96% τα απορρίμματα που παράγουν και αξιοποιούν τα σκουπίδια που δεν ανακυκλώνονται για την παραγωγή ενέργειας, μέσω ενός πρωτοποριακού συστήματος αποτέφρωσης που ηλεκτροδοτεί χιλιάδες νοικοκυριά.» (Βλ. σχετικό άρθρο..).

Την ίδια στιγμή που στη χώρα μας πασχίζουμε ακόμα να απαλλαγούμε από τις παράνομες χωματερές, αδυνατούμε να καταλήξουμε σε μία βιώσιμη περιβαλλοντικά λύση όσον αφορά στην εγκατάσταση των αιολικών πάρκων και προσπαθούμε να αντιληφθούμε σε βάθος την αξία της ανακύκλωσης, στην Σουηδία καταφέρνουν να «εξαφανίσουν» ακόμα και τα μη ανακυκλώσιμα απορρίμματα με τον πλέον αποδοτικό τρόπο, την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Η παραγωγή ενέργειας από τα απορρίμματα δεν είναι κάτι καινούριο καθώς εδώ και κάποια χρόνια υπάρχουν και άλλες Ευρωπαϊκές χώρες που χρησιμοποιούν τα σκουπίδια τους για τον συγκεκριμένο σκοπό (βλ. Γαλλία, Γερμανία).

Βέβαια για το ζήτημα της αποτέφρωσης απορριμάτων υπάρχουν ενστάσεις που αφορούν στις  πιθανές επιπτώσεις που μπορεί να υπάρχουν στο περιβάλλον. Από την άλλη μεριά η μονάδα διαχείρισης απορριμάτων που λειτουργεί στο Osnabruck Γερμανίας φέρεται να χρησιμοποιεί τεχνολογία κατά την οποία «η επεξεργασία γίνεται μέσα σε κλειστούς θαλάμους, ενώ τα υγρά και ο αέρας που παράγονται ελέγχονται απόλυτα κατά τη συλλογή και την επεξεργασία. H ρύπανση είναι σχεδόν μηδενική.» Επίσης όπως αναφέρεται και σε πρόσφατο σχετικό άρθρο στο protagon «είναι ιδιαίτερα σημαντικό να απαντήσουμε και στις ανησυχίες των πολιτών για πιθανή μόλυνση του περιβάλλοντος από τα αέρια απόβλητα της καύσης. Για αυτές ενοχοποιούνται συγκεκριμένα είδη πολυμερών. Όμως είναι τεχνικά εφικτό το να υπάρξει καύση χωρίς αυτό το πρόβλημα αν οι κλίβανοι προσεγγίσουν θερμοκρασίες φούρνων τσιμέντου.»

Η παραγωγή απορριμάτων αποτελεί άλλο ένα μεγάλο πρόβλημα επεμβατικής ανθρώπινης δράσης στο περιβάλλον. Για την λύση του απαιτείται η εφαρμογή πρακτικών διαχείρισης που θα έχουν το βέλτιστο αποτέλεσμα με την μικρότερη δυνατή περιβαλλοντική επιβάρυνση. 

Η περίοδος αλιείας με μηχανότρατες άρχισε. Ποιες είναι οι επιπτώσεις για τις θάλασσές μας;

«Οι ελληνικές θάλασσες απειλούνται με... πτώχευση, ως αποτέλεσμα δεκαετιών αλιείας χωρίς καμία ουσιαστική διαχείριση. Και η μεγαλύτερη απειλή; Η εντατική αλιεία με μηχανότρατα, μία βιομηχανική πρακτική ψαρέματος, άγνωστη για τους περισσότερους στην Ελλάδα. 

Η περίοδος αλιείας για τις μηχανότρατες ξεκίνησε και πάλι την 1η Οκτώβρη και θα διαρκέσει έως και 31 Μαΐου. Ήδη το Αρχιπέλαγος εντόπισε και κατέγραψε πολλά περιστατικά παράνομης αλιείας, συνήθως παραβιάσεις της ελάχιστης απόστασης 1.5 μιλίου από τις ακτές. Τέτοια περιστατικά εντοπίζονται κυρίως σε απομακρυσμένες και δυσπρόσιτες περιοχές, συνήθως κατά τη διάρκεια τις νύχτας και όταν επικρατούν κακές καιρικές συνθήκες.» (Βλ. σχετικά..).

Το πρόβλημα με την διαχείριση της θαλάσσιας πανίδας σαφέστατα και δεν είναι καινούριο και σε καμία περίπτωση δεν αφορά μόνο στη χώρα μας. Νομίζω όμως ότι σε κάθε περίπτωση οι αρμόδιοι φορείς της Ελλάδας αλλά και οι ίδιοι οι αλιείς κρατούν τα πρωτεία της αδιαφορίας ως προς τον τομέα της προστασίας των ιχθυαποθεμάτων. Τι να τους κάνω τους ελέγχους και παραβάσεις των αρμοδίων αρχών στις ιχθυόσκαλες και σημεία εκφόρτωσης αλιευμάτων από την στιγμή που το κακό έχει ήδη γίνει (βλ. αλίευση ιχθύων υπολειπομένων διαστάσεων) και οι αλιείς δείχνουν να μην επηρεάζονται από τις επιβαλλόμενες κυρώσεις και συνεχίζουν ακάθεκτοι τις κακές τους πρακτικές; Τι να μου πει - από διαχειριστικής απόψεως - μία μηχανότρατα που αλιεύει στις νόμιμες αποστάσεις μεν αλλά πάνω σε ευαίσθητα και προστατευμένα ενδιαιτήματα δε (π.χ. αχαρτογράφητα λιβάδια ποσειδωνίας); Τι να το κάνω το Δορυφορικό Σύστημα Παρακολούθησης, όταν δεν έχει την δυνατότητα ελέγχου της αλιευτικής δραστηριότητας σε πραγματικό χρόνο; Ποιο το νόημα της τήρησης Ημερολογίων Αλιείας και Δηλώσεων Εκφόρτωσης, όταν δεν συνοδεύεται με την αντίστοιχη ύπαρξη ποσοστώσεων (ανώτατο όριο αλίευσης ανά σεζόν ή έτος), ειδικά σε είδη αλιευμάτων που δέχονται μεγάλη πίεση (π.χ. μπακαλιάρος). Γενικότερα, σε τι ωφελεί η ύπαρξη του θεσμικού πλαισίου για την αλιεία, όταν οι αρμόδιοι φορείς αρνούνται ή αδυνατούν να το εφαρμόσουν επί της ουσίας;

Είναι επιτακτική η ανάγκη για την ύπαρξη, σε επίπεδο πολιτείας,  βούλησης για την υιοθέτηση και εφαρμογή ενός πλήρους διαχειριστικού πλάνου για την προστασία των ιχθυαποθεμάτων, που θα δώσει βάση στις προστατευμένες για αλιεία περιοχές, στην επιλεκτικότητα των χρησιμοποιούμενων εργαλείων και την κατά περίπτωση ύπαρξη ποσοστώσεων σε υπεραλιευμένα είδη,  λαμβάνοντας σε κάθε περίπτωση υπόψη του όλα τα υπάρχοντα και τεκμηριωμένα επιστημονικά δεδομένα. Σε διαφορετική περίπτωση ούτε η επικείμενη αναθεώρηση της κοινής αλιευτικής πολιτικής, αλλά ούτε και οι δράσεις των Μ.Κ.Ο. θα μπορέσουν να ανατρέψουν την υπάρχουσα κατάσταση.

30 ημέρες για να σώσουμε τις θάλασσές μας

«Σε περίπου 30 ημέρες, οι Ευρωβουλευτές που απαρτίζουν την Επιτροπή Αλιείας του Ευρωκοινοβουλίου, ανάμεσά τους και ο Έλληνας Ευρωβουλευτής Νικόλαος Σαλαβράκος, θα ψηφίσουν για τη μεταρρύθμιση της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής.

Οι θάλασσές μας, που κάποτε αφθονούσαν από ψάρια, υποφέρουν από την κακοδιαχείριση δεκαετιών και αδειάζουν εξ' αιτίας της υπεραλίευσης. Στις επόμενες 30 ημέρες μας δίνεται η ευκαιρία να αλλάξουμε αυτή την κατάσταση.

Το Δίκτυο OCEAN2012 - μία πανευρωπαϊκή συμμαχία μη-κυβερνητικών οργανώσεων, η οποία μάχεται για τον τερματισμό της υπεραλίευσης - έχει διοργανώσει την ταυτόχρονη συλλογή υπογραφών, σε όλες της χώρες της Ε.Ε., με στόχο να σταλεί ένα ηχηρό μήνυμα στους Ευρωβουλευτές και στην Επιτροπή Αλιείας. 

Χρειαζόμαστε τη βοήθειά σας για να κάνουμε τη φωνή μας να ακουστεί!

Θέλουμε τις θάλασσές μας γεμάτες ζωή, αλλά και την ανάκαμψη των αλιευτικών κοινωνιών της Ελλάδας, που σήμερα βρίσκονται στα όρια της επιβίωσης.

Καλούμε τον Νικόλαο Σαλαβράκο να ψηφίσει ώστε η ΕΕ να ακολουθήσει τις διεθνείς συμφωνίες και τα χρονοδιαγράμματα που αφορούν την αποκατάσταση των ιχθυαποθεμάτων.

Υπογράψτε για να στείλετε το μήνυμά σας, μοιραστείτε το και καλέστε τους φίλους σας να υπογράψουν:» (Πατήστε εδώ)

Πηγή: ARCHIPELAGOS

Ισπανία: Άρχισε η δίκη για το ναυάγιο του Prestige με δέκα χρόνια καθυστέρηση

«Δέκα χρόνια μετά το τραγικό συμβάν, οι κατηγορούμενοι θα κληθούν να λογοδοτήσουν για τη μεγαλύτερη οικολογική καταστροφή στην ιστορία της Ισπανίας. Υπενθυμίζεται ότι το πλοίο βυθίστηκε τον Νοέμβριο του 2002 αφού έπλεε ακυβέρνητο στον Ατλαντικό για έξι ημέρες, με αποτέλεσμα να διαρρεύσουν 60.000 τόνοι πετρελαίου μολύνοντας χιλιάδες χιλιόμετρα ακτών.»(Βλ. σχετικό άρθρο..).

Δεν είναι η πρώτη, αλλά ούτε πιστεύω και η τελευταία φορά που βλέπουμε την δικαιοσύνη να κινείται με ρυθμούς «χελώνας» στην εκδίκαση σοβαρών υποθέσεων, ανεξάρτητα της φύσης των «εγκλημάτων» που έχουν συντελεστεί. Η ζημιά από την μεγάλη οικολογική καταστροφή που προκάλεσε η βύθιση του Prestige με τις αντίστοιχες κοινωνικές και οικονομικές προεκτάσεις της, δεν ξέρω κατά πόσο μπορεί να θεωρηθεί ότι αποκαθίσταται (ικανοποιείται) - πρακτικά και ηθικά -  ύστερα από μία δεκαετή καθυστέρηση στην εκδίκαση της υπόθεσης. Επιπλέον θα πρέπει να λάβουμε υπόψη και το γεγονός ότι ενδεχομένως θα χρειαστεί τουλάχιστον ένας χρόνος επιπλέον για την οριστική εκδίκαση της υπόθεσης λόγω του μεγάλου όγκου της (280.000 έγγραφα και 130 μάρτυρες).

Άραγε το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο και ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζει η δικαιοσύνη την αρνητική ανθρώπινη επέμβαση στο φυσικό περιβάλλον, είναι σε θέση να λειτουργήσουν αποτρεπτικά κατά της περιβαλλοντικής ζημιάς; Διότι σε τελική ανάλυση εάν δεν μπορεί να λειτουργήσει το στοιχείο της πρόληψης, τότε επί της ουσίας δεν έχουμε προστασία του περιβάλλοντος, καθώς ειδικά το ζήτημα της απώλειας οποιουδήποτε ζωντανού οργανισμού δεν νομίζω ότι μπορεί πάντα να ικανοποιηθεί από μία δικαστική απόφαση ή αποζημίωση.

Η ζήτηση για συμπληρώματα ωμέγα – 3 αφανίζει τους καρχαρίες

«Με αφανισμό κινδυνεύουν οι καρχαρίες που ζουν σε μεγάλα βάθη, λόγω της αυξημένης ζήτησης για συμπληρώματα ωμέγα – 3.

Το συκώτι τους είναι γεμάτο πολύτιμα έλαια, τα οποία χρησιμοποιούνται για την παρασκευή συμπληρωμάτων διατροφής.

Το πρόβλημα είναι ότι τα είδη καρχαριών που ζουν σε μεγάλα βάθη αργούν να ωριμάσουν και ξεκινούν να αναπαράγονται στα 35 τους χρόνια.

Τις απειλές που προκύπτουν από το ανελέητο κυνήγι καρχαριών για το συκώτι τους έφερε στο προσκήνιο η ΜΚΟ Oceana, που μάχεται για τη διατήρηση των ωκεανών.» (Βλ. σχετικό άρθρο..)

Τελικά ως  είδος είμαστε μοναδικοί. Διαθέτουμε μία  ικανότητα δραστικής και άνευ όρων παρέμβασης στο περιβάλλον, που πολύ λογικά μας κατατάσσει στην κορυφή του χειρότερου είδους ζωντανού οργανισμού που υπάρχει στον πλανήτη. 

Κατά την διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, οι μεγάλες κοινωνικές και οικονομικές μεταβολές που επήλθαν στο παγκόσμιο στερέωμα σε συνδυασμό με την εξέλιξη της επιστήμης και της τεχνολογίας, τροποποίησαν την έννοια της διατροφής και της έδωσαν μία ξεχωριστή διάσταση πέραν της απλής εξυπηρέτησης των  βιολογικών αναγκών. Η αύξηση του βιοτικού επιπέδου μεγάλου πλέον ποσοστού πληθυσμού ιδιαίτερα στις δυτικές κοινωνίες, η αντίστοιχη διαμόρφωση συγκεκριμένου κοινωνικού status που «θέτει» κανόνες συμπεριφοράς και η επιστημονική υπόσταση που έχει πλέον αποκτήσει η διατροφή θέτοντας τους δικούς της όρους και κανόνες στην διατροφικής μας συμπεριφορά,  είχαν και έχουν άμεση επίδραση στην ζήτηση και διαχείριση των φυσικών πόρων.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα των προαναφερθεισών διατροφικών εξελίξεων είναι και η αυξημένη ζήτηση σε συμπληρώματα Ωμέγα 3 λιπαρών οξέων.  Αυτή η ζήτηση έρχεται ως απόρροια των επιστημονικών μελετών που ανέδειξαν την χρησιμότητα των Ω3 στον ανθρώπινο οργανισμό. Ουδείς όμως έχει υποστηρίξει ότι η μοναδική πηγή των συγκεκριμένων ελαίων είναι τα ψάρια, καθώς η ύπαρξή τους έχει εντοπιστεί ακόμα και σε ξηρούς καρπούς όπως π.χ. τα αμύγδαλα και τα καρύδια (βλ. σχετικά). Το να επιλέγουμε την δραστική επέμβαση σε συγκεκριμένα είδη του ζωικού βασιλείου για να αντλήσουμε ένα πολύτιμο διατροφικό στοιχείο, χωρίς να εξετάζουμε τις εναλλακτικές που μας διαθέτει απλόχερα η φύση, δείχνει αν μη τι άλλο ότι πάσχουμε σημαντικά ως είδος στον τομέα της αειφόρου διαχείρισης του φυσικού περιβάλλοντος.

Καρέτα-καρέτα: η Κομισιόν πιέζει την Ελλάδα για μέτρα προστασίας στον Κυπαρισσιακό Κόλπο

«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ασκεί πιέσεις στη χώρα μας για την προστασία της καρέττα-καρέττα στον Κυπαρισσιακό Κόλπο

Αιτιολογημένη γνώμη απέστειλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τέλος Σεπτεμβρίου στην Ελλάδα και με περιθώριο δύο μήνες για να απαντήσει.

—Εν τω μεταξύ η κατάσταση έχει ως εξής:

Οι συνεχείς και άμεσες ενέργειες τόσο των περιβαλλοντικών οργανώσεων, όπως του MEDASSET, όσο και ευαισθητοποιημένων πολιτών απέδωσαν καρπούς και η δόμηση των 50 πολυτελών κατοικιών κατά μήκος των παραλιών ωοτοκίας στο Νότιο Κυπαρισσιακό Κόλπο που ξεκίνησε με τη διάνοιξη πέντε κάθετων προς την παραλία δρόμων, έχει προς το παρόν ανασταλεί.» (Βλ. σχετικό άρθρο..).

Τελικά η αίσθηση που μου δημιουργείται είναι ότι στη χώρα μας η περιβαλλοντική ευαισθησία - πλην ελαχίστων περιπτώσεων - δεν καλλιεργείται αλλά επιβάλλεται. Στην πλειονότητα των προβλημάτων που αφορούν στην προστασία του περιβάλλοντος συνήθως από πίσω  κρύβεται η κρατική αναλγησία και η αδιαφορία μιας πολύ μεγάλης μερίδας - για να μην πω της πλειοψηφίας - Ελλήνων, που πάντα δίνουν προτεραιότητα στην διασφάλιση των κοινωνικοοικονομικών τους συμφερόντων, τα οποία όλως τυχαίως(;) έρχονται μονίμως σε σύγκρουση με την περιβαλλοντική προστασία. Παρόλο που τα τελευταία χρόνια παρατηρήθηκε σημαντική πρόοδος στους τομείς της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και  ευαισθητοποίησης, εντούτοις υπάρχουν ακόμα στους Έλληνες βαθιά ριζωμένες αντιλήψεις που σχετίζονται με την άνευ όρων προώθηση και εξασφάλιση των ατομικών τους συμφερόντων, εις βάρος τόσο του φυσικού περιβάλλοντος όσο και των συμφερόντων των ίδιων τους των συμπολιτών και εν τέλει και των δικών τους. Μάλιστα έχω την εντύπωση ότι κατά την διάρκεια της τελευταίας τριετίας, αυτού του τύπου οι αντιλήψεις αντί να φθίνουν, μάλλον ενισχύονται περισσότερο καθώς πλέον λόγω της κρίσης, σε πολύ μεγάλη μερίδα συμπολιτών μας υπάρχει αισθητά ενισχυμένο το ένστικτο της αυτοσυντήρησης (επιβίωσης), το οποίο αναμενόμενα υποσκελίζει και θέτει σε δεύτερη μοίρα άλλους παράγοντες όπως π.χ. το περιβάλλον.

Όπως λοιπόν και στην περίπτωση του Κυπαρισσιακού κόλπου οι μόνοι που έμειναν να αντιδρούν είναι οι Μ.Κ.Ο. και κάποιες ομάδες ευαισθητοποιημένων πολιτών, έτσι και σε άλλους τομείς προστασίας της ελληνικής πανίδας και χλωρίδας πάλι οι ίδιοι τρέχουν να προλάβουν τα όποια κακώς κείμενα και να περισώσουν ότι μπορούν από την ελληνική φύση. Είναι κρίμα, την ίδια στιγμή που αποδεχόμαστε, υιοθετούμε και θέτουμε σε ισχύ Κοινοτικό και Διεθνές δίκαιο προστασίας της φύσης, να μην είμαστε σε θέση να πράξουμε τα αυτονόητα χωρίς τον μπαμπούλα (Βλ. Ε.Ε.) και τον «απαραίτητο» βούρδουλα (βλ. πρόστιμα).

Πραγματικά εύχομαι να μην χρειαστεί να οπισθοδρομήσουμε ως κράτος τόσο πολύ για να καταλάβουμε το μέγεθος της απώλειας των κεκτημένων μας, αλλά και της σωρείας των λαθών που κάναμε μετά την μεταπολίτευση. Σε διαφορετική περίπτωση θα είναι αδύνατον να προλάβουμε τις όποιες εξελίξεις στο παγκόσμιο στερέωμα και το τίμημα θα το πληρώσουν σε πολύ μεγάλο βαθμό οι επόμενες γενιές.

Επιστήμονες ανακάλυψαν γιατί συρρικνώνονται τα ψάρια

«Μέχρι και 24% αναμένεται να συρρικνωθεί το μέγεθος των ψαριών μέχρι το 2050 εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, σύμφωνα με νέα έρευνα του πανεπιστημίου της Βρετανικής Κολομβίας, στο Βανκούβερ του Καναδά.

Στο πλαίσιο της έρευνας οι επιστήμονες ανέπτυξαν ένα μοντέλο για να εξετάσουν την αντίδραση των ψαριών στα μειωμένα επίπεδα οξυγόνου στο νερό.

Μάλιστα μελέτησαν τις επιπτώσεις της αύξησης της θερμοκρασίας των υδάτων σε περισσότερα από 600 είδη ψαριών την περίοδο 2001 με 2050.» (Βλ. σχετικό άρθρο..)

Τελικά καμία επιστημονική έρευνα δεν πρόκειται να μας δώσει έστω μία νότα αισιοδοξίας για το μέλλον της  θαλάσσιας πανίδας. Θαλάσσια ρύπανση, κλιματική αλλαγή και υπεραλίευση ασκούν μία πολύ μεγάλη πίεση στους πληθυσμούς των ιχθυαποθεμάτων οδηγώντας τους σε συρρίκνωση τόσο πληθυσμιακή όσο και μεγέθους. 

Δυστυχώς όμως, ακόμα και μετά από τόσα επιστημονικά δεδομένα που έχουν παρατεθεί κατά την διάρκεια των τελευταίων ετών, γνωρίζω ότι υπάρχουν αμετανόητοι στον κλάδο της αλιείας οι οποίοι αποποιούμενοι την ατομική τους  ευθύνη (βλ. υπεραλίευση), συνεχίζουν να επιρρίπτουν τις όποιες ευθύνες για την άσχημη κατάσταση της ιχθυοπανίδας μόνο στους άλλους δύο προαναφερθέντες παράγοντες.

Η λήψη αυστηρών μέτρων σε πολλούς τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας σαφέστατα και θα μπορούσε να δώσει ανάσα στο θαλάσσιο περιβάλλον γενικότερα. Όμως το βασικό πρόβλημα που συνήθως  ανακύπτει, αφορά περισσότερο στην εφαρμογή και λιγότερο στην λήψη των όποιων μέτρων, αφού κατά καιρούς έχουμε δει πολλούς νόμους να μένουν απλώς στα χαρτιά. Ειδικά στην περίπτωση της προστασίας της ιχθυοπανίδας η κατάσταση είναι ακόμα πιο περίπλοκη, καθώς για να έχουμε ορατά αποτελέσματα θα πρέπει να συνυπάρξουν το «πάντρεμα» και η  ταυτόχρονη εφαρμογή περιβαλλοντικής και αλιευτικής νομοθεσίας. Μέχρι σήμερα κάτι τέτοιο δεν το έχουμε δει στην πράξη και πιστεύω ότι και στο προσεχές μάλλον δύσκολα θα το δούμε, εκτός και αν προκύψει ανατροπή των σημερινών δεδομένων και αναληφθούν πρωτοβουλίες σε πολιτικό επίπεδο.